NAGDUDUDA si election lawyer Romulo Macalintal kung matutuloy ang kasong impeachment laban kay Vice President Sara Duterte, at nagbabala na oras, hindi sa pagmaniobrang politikal ang posibleng maging hadlang.
“If the impeachment case against Sara Duterte starts being heard on June 2, that case is already dead,” sabi ni Macalintal sa isang panayam naka-post sa online nitong weekend.
Ang kaso, batay sa mga alegasyon ng maling paggamit ng mga kumpidensyal na pondo at paglalabas ng mga banta laban kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr., unang ginang na si Liza Araneta Marcos, at House Speaker Ferdinand Martin Romualdez, ay inihain noong Peb. 5.
Sa 215 na mambabatas na nag-endorso nito, na higit na lumampas sa kinakailangang isang-katlo ng Kamara, ang reklamo ay dapat na mabilis na tumuloy sa Senado para sa paglilitis, gaya ng ipinag-uutos ng Konstitusyon.
Ang mabilis na paglipat ay hindi kailanman nangyari. Nang mag-adjourn ang Kongreso noong Pebrero 5, ang mga artikulo ng impeachment ay hindi pa naipapasa sa plenaryo ng Senado, na nagpatigil sa proseso ng maraming buwan.
Pormal na inimbitahan ni Senate President Francis Escudero ang House prosecution panel na iharap ang mga kaso sa Hunyo 2, pagkatapos nito ay magpupulong ang Senado bilang impeachment court sa susunod na araw.
Tiniyak ni Escudero sa publiko na “handa ang Senado na tanggapin” ang mga piskal ng Kamara.
Ayon kay Macalintal, ito ay huli na, sobrang huli na.
“The present Senate no longer has time — its term ends by June 30,” sabi niya.
Binanggit ni Macalintal ang Rule 44 ng Senado, na nagsasaad na ang lahat ng mga nakabinbing usapin at paglilitis ay namamatay sa adjournment o pagwawakas ng Kongreso. Nangangahulugan ito na ang papasok na Senado, na magpupulong pagkatapos ng Hunyo 30, ay hindi na basta-basta ipagpatuloy ang impeachment trial.
Binanggit ni Macalintal ang Rule 44 ng Senado, na nagsasaad na ang lahat ng mga nakabinbing usapin at paglilitis ay namamatay sa adjournment o pagwawakas ng Kongreso. Nangangahulugan ito na ang papasok na Senado, na magpupulong pagkatapos ng Hunyo 30, ay hindi na basta-basta ipagpapatuloy ang impeachment trial.
“If the new Senate revives it, it would be considered as if it were presented for the first time,” sabi niya.
Ngunit narito ang isang problema: tahasang ipinagbabawal ng Konstitusyon ang pagsasampa ng higit sa isang impeachment case laban sa parehong opisyal sa loob ng isang taon.
“If there’s a new impeachment case, it would fall under what’s called the prohibition in our Constitution — you cannot have two impeachment cases within one year,” sabi ni Macalintal, na nagmumungkahi na ang anumang panibagong pagtatangka ay malamang na ma-block dahil labag sa Konstitusyon.
“Even if the Senate wanted to continue, they would likely hit a constitutional wall,” dagdag pa niya.
Ang pananaw ni Macalintal sa impeachment case ay umaayon sa mga naunang pampublikong pahayag ni Escudero, kung saan inilarawan niya ang June timeline bilang “practically unworkable.”Macalintal, however, gives that assessment sharper legal and procedural grounding.
Sa kabila ng pampulitikang pananabik ng ilang mambabatas na magpatuloy, ang pagtatasa ni Macalintal ay nagmumungkahi na maaaring naubusan sila ng “procedural runway.”
“It’s not just a matter of political will or Senate floor debates,” sabi niya. “It’s a matter of the Senate’s own deadlines and the Constitution’s limits.”
Kinumpirma ng Office of the Vice President noong Mayo 19 na natanggap na nito ang liham ng Senado hinggil sa June 2 proceedings.
Nanatiling tikom ang bibig ng kampo ni Duterte sa diskarte nito sa depensa. Ayon sa malalapit kay Duterte, nagsabi ito sa The Manila Times na sila ay nagbabangko sa mga depensa ng konstitusyon, hindi lamang sa mga alyansang pampulitika, upang harangan ang paglilitis. Halaw sa ulat ng The Manila TimesaHaHala