KAMAKAILAN lang, naging mainit na usapin sa mga miyembro ng kongreso at publiko ang kontrobersiya ukol sa mga “blank entries” o mga blangkong bahagi sa Bicameral Conference Report (Bicam Report) ng 2025 National Budget.
Ibinabato ng ilang mambabatas at dating Pangulong Rodrigo Duterte ang mga akusasyong ito, habang ang Malacañang at ilang senador ay nagmamatigas sa pagtanggi ng mga ganitong pahayag. Sa gitna ng isyung ito, nagsulputan ang iba’t ibang reaksyon at pahayag mula sa mga nakakasangkot sa proseso ng pag-apruba ng pambansang badyet.
Samantala, ang “Bicam Report” ay ang ulat na ipinapasa ng Bicameral Conference Committee (Bicam) ng Kongreso pagkatapos nilang magsagawa ng mga pag-uusap at pag-aayos sa magkakaibang bersyon ng mga batas na ipinasa ng House of Representatives at Senate. Sa kaso ng pambansang badyet, ang Bicam Report ay naglalaman ng pinag-isang bersyon ng General Appropriations Act (GAA) na inaprubahan ng parehong kapulungan ng kongreso bago ito ipasa sa Pangulo para pirmahan at gawing batas.
Ang layunin ng Bicam Report ay upang maresolba ang mga hindi pagkakasunduan sa mga detalye ng badyet at matiyak na magkakaroon ng final na bersyon na maaaring ipatupad.
Malacañang, tumangging magkomento hinggil sa mga ‘blank entries’
Ayon kay Executive Secretary Lucas Bersamin, wala aniyang kinalaman ang Malacañang sa mga alegasyon tungkol sa mga blank entries sa Bicameral Conference Report ng 2025 National Budget. Sa isang briefing, sinabi ni Bersamin na ang mga blank entries ay usapin ng Kongreso at hindi ng Palasyo. Ipinagdiinan niya na ang responsibilidad ng Malacañang ay ang pagsusuri at pagpirma lamang sa 2025 General Appropriations Act (GAA) na naaprubahan noong Disyembre 2024.
Ayon kay Bersamin, “Alisin natin sa consciousness ninyo na kami ay may kinalaman sa mga blank pages na sinasabi ninyo. Wala kaming kinalaman, internal sa Congress iyon.” Sinabi rin niyang ang pahayag ni dating Pangulong Rodrigo Duterte na nagsabing ang mga blank entries ay parang pagbibigay ng “blank check” ay walang batayan at may malasakit na intensyon.
Dagdag pa ni Bersamin, tinawag nilang “malicious” ang mga pahayag na may kinalaman ang Palasyo sa mga blank entries, na sa kanilang pananaw ay maling pinalabas sa publiko. Inamin niyang walang anumang benepisyo ang Malacañang mula sa mga blank entries na ipinapalabas ng mga akusado.
Rodrigo Duterte, nagbigay ng matinding akusasyon ukol sa mga blank entries
Si dating Pangulong Rodrigo Duterte ay nagbigay ng pahayag ukol sa mga “blank entries” sa Bicameral Conference Report ng 2025 National Budget. Sa mga post sa social media, ipinakita ni Duterte ang mga larawan ng mga blank entries sa mga proyekto, partikular sa mga nakalaan na pondo para sa Department of Agriculture at mga unprogrammed appropriations. Ayon sa dating Pangulo, ang pagkakaroon ng blank entries ay hindi isang simpleng pagkakamali, kundi isang seryosong isyu na maaaring magdulot ng hindi pagkakaunawaan sa pondo ng gobyerno.
Sa isang pahayag, sinabi ni Duterte, “Hindi pwedeng blanko lang at saka ipa-fill up later on. Pag may nagbago o may nag-tamper, criminal ang pananagutan.” Ibinabala niyang ang mga ganitong uri ng isyu ay maaaring magdulot ng hindi pagkakaunawaan at pagkakaroon ng mga isyu ng katiwalian, kaya’t binigyang-diin niya na ang mga pondo ng gobyerno ay dapat malinaw at kumpleto bago ito mapirmahan at magamit.
Sen. Dela Rosa, nagbigay ng pahayag ukol sa mga blangkong bahagi ng report
Si Senator Ronald “Bato” Dela Rosa, isa sa mga miyembro ng Bicameral Conference Committee, ay nagpahayag ng kanyang obserbasyon na mayroong mga blank entries sa Bicameral Conference Report. Ayon kay Dela Rosa, noong mismong araw ng pagpirma ng dokumento, nakatanggap sila ng soft copy ng Bicam Report, at dito nila napansin ang mga blank entries sa mga budget item, kabilang ang mga proyekto ng Department of Agriculture.
Sinabi ni Dela Rosa, “Same day ng pagpirma. Binigyan kami ng soft copy. Doon nakita namin na may mga blangko talaga.” Ibinunyag din niyang ang mga blank entries ay nakita nila sa ilang mga budget para sa mga proyekto ng mga ahensiya, ngunit ang kabuuang halaga ng pondo ay nandoon. Ayon pa sa kanya, ang mga blank entries ay dapat sana ay na-fill up bago pa man maganap ang pirmahan, ngunit hindi ito nangyari sa pagkakataong iyon.
Senator Imee Marcos, Itinanggi ang mga blank entries
Sa kabila ng mga pahayag ni Duterte at Dela Rosa, si Senator Imee Marcos, na isa ring miyembro ng Bicameral Conference Committee, ay nagpahayag na wala siyang nakita na mga blank entries sa pinal na bersyon ng General Appropriations Act (GAA) na ipinasa kay Pangulong Marcos. Ayon kay Marcos, hindi siya pumirma sa Bicameral Report dahil sa kakulangan ng mga detalye, ngunit itinanggi niyang mayroong blank entries sa dokumento na ipinasa sa Pangulo.
Inamin ni Marcos na nagkaroon ng mga isyu sa transparency sa proseso, ngunit iginiit niyang “Kagulat-gulat ‘yung bicam, kung bakit nakalusot na may mga blangkong amounts.” Sinabi niyang, sa kabila ng mga isyung ito, hindi siya naniniwala na may blank entries sa pinal na GAA na ipinasa sa Pangulo.
Pahayag ni Rep. Raoul Manuel ng Kabataan Party-list
Si Rep. Raoul Manuel, mula sa Kabataan Party-list, ay isa ring mambabatas na nagpahayag ng kanyang saloobin hinggil sa isyu ng mga blank entries. Ibinahagi ni Manuel na nakakita siya ng mga blank entries sa Bicam Report, partikular na sa mga proyekto ng Department of Agriculture at mga unprogrammed appropriations. Ayon sa kanya, ang Bicam Report ay ipinadala sa mga mambabatas noong Disyembre 11, 2024, ngunit dahil sa kakulangan ng oras upang masusing suriin ito, hindi agad napansin ng mga mambabatas ang mga blangkong bahagi ng dokumento.
Sinabi ni Manuel, “Sobrang ipit ng oras talaga para mabusisi ‘yan… On my end din, sa totoo lang, hindi rin agad nakita ‘yung mga blanks kasi nga hindi tayo sanay eh na may mga ganoon.” Ipinakita niyang bagamat hindi agad napansin, marami pa ring tanong ukol sa kung sino ang nag-fill up sa mga blank entries pagkatapos ng ratipikasyon at bago ito pirmahan ni Pangulong Marcos.
Hontiveros, walang nakitang blank entries
Si Senator Risa Hontiveros, na tumutol sa Bicameral Report noong Disyembre, ay nagbigay ng pahayag na hindi siya naniniwala na mayroong mga blank entries sa report. Ayon kay Hontiveros, “Wala akong nakitang blanko nu’ng hindi ko pinirmahan ang bicam report.” Inamin niyang hindi siya pabor sa final na anyo ng budget, ngunit itinanggi niyang may mga blanko sa dokumento.
Senate President Escudero, nagbigay linaw ukol sa mga blank entries
Si Senate President Francis Escudero ay nagbigay ng kanyang pahayag ukol sa isyu ng mga blank entries. Ayon sa kanya, “Wala [none].” Tinutulan niya ang mga akusasyon na may blanko ang mga dokumento na ipinasa sa Pangulo. Ipinakita ni Escudero na wala sa kanilang mga pinag-uusapan ang mga blank entries at nilinaw na ang mga pahayag ukol dito ay mali at walang basehan.