IPINALIWANAG kahapon, Mayo 26, 2025, ni Secretary Jonvic Remulla ng Department of the Interior and Local Government (DILG) na makikipag-ugnayan ito sa International Criminal Court (ICC) para mapadali ang panunumpa ni dating pangulong Rodrigo Duterte bilang bagong halal na alkalde ng Davao City, sa kabila ng kanyang pagkakakulong sa The Hague sa mga kasong crimes against humanity.
Kinumpirma ni Remulla na kinikilala ng gobyerno ang napakalaking tagumpay ni Duterte noong May 2025 midterm elections at naghahanap ng mga paraan para pormal siyang makapanumpa bilang mayor habang siya ay nananatiling nakakulong sa Netherlands.
“We recognize Mayor-elect Duterte’s mandate from the people of Davao, and we will be in touch with the ICC to discuss the formalities, including the possibility of sending a Philippine consul to The Hague to administer his oath,” paliwanag ni Remulla sa mga reporters.
Ayon sa final tally mula sa Commission on Elections (Comelec), nakakuha si Duterte ng 662,630 boto, na tinalo ang kanyang pinakamalapit na karibal na si dating Civil Service Commission chairman Karlo Nograles, na nakakuha lamang ng 80,852 boto. Ang ibang mga kandidato — sina Bishop Rod Cubos, Jonathan Julaine at Joselito Ran — ay nakakuha ng maliliit na bilang ng suporta.
Pinalawig ng pagkapanalo ang 34-taong panunungkulan ng pamilyang Duterte sa Davao City bilang mayor.
Si Rodrigo Duterte mismo ay nagsilbi bilang alkalde sa loob ng 22 taon (1988–1998, 2001–2010, at 2013–2016), na naantala lamang ng mga limitasyon sa termino.
Hinawakan ng kanyang anak, na Pangalawang Pangulong Sara Duterte, ang post sa loob ng siyam na taon, samantalang ang kanyang anak na si Sebastian Duterte — ang kasalukuyang mayor at bagong halal na vice mayor — ay nanungkulan simula 2022.
“The Comelec has proclaimed him mayor with an overwhelming mandate, so we recognize him as such,” sabi ni Remulla.
Dahil hindi pisikal na makakaupo si Duterte, si Vice Mayor-elect Sebastian Duterte, ang kanyang bunsong anak at ang nanunungkulan na alkalde, ay magsisilbing acting mayor sa ilalim ng local governance rules.
“In his absence, the vice mayor will be there. … He must be physically present. So in his incapacity to serve, the vice mayor will take over,” sabi ni Remulla, ayon sa binabanggit ng Seksyon 46(a) ng Kodigo ng Lokal ng Pamahalaan, na nag-uutos na ang bise alkalde ay umaako sa mga tungkulin ng alkalde sa mga pagkakataong pansamantalang kawalan ng kakayahan ng nahalal.
Nilinaw ni Remulla na magsisilbing acting mayor si Sebastian Duterte sa pagkawala ng kanyang ama ngunit limitado ang kapangyarihan nito.
“He cannot appoint, suspend, or dismiss employees unless the incapacity lasts beyond 30 working days,” sabi niya.
Gayunpaman, para opisyal na maupo si Duterte sa pwesto, kailangan muna niyang manumpa — isang pangangailangan, na ngayon ay nakasalalay sa pag-apruba ng ICC.
Iminumungkahi ng DILG na isang Philippine consul ang mangangasiwa ng panunumpa sa The Hague, kahit na ang mga awtoridad ng ICC ay hindi pa positibong tumutugon.
“What I intend to do is formally request the ICC to allow our consul to visit him so that he can take his oath of office, since that is a requirement for him to officially assume the post,” paliwanag ni Remulla.
Ang pagkaaresto kay Duterte noong Marso 11 ng mga awtoridad ng Pilipinas, ayon sa ICC warrant, at ang kanyang pagkakalipat sa Scheveningen Prison sa The Hague ay pinag-usapan sa buong mundo.
Ang mga kaso ay nagmula sa diumano’y mga krimen laban sa sangkatauhan na nauugnay sa madugong “digmaan laban sa droga” sa panahon ng kanyang pagkapangulo at naunang panunungkulan bilang alkalde ng Davao. Halaw sa ulat ng The Manila Times